Hieronder is een samenvatting van de blog die in 2007 op deze webstek over de ooievaars werd bijgehouden:
24 maart 2007
De ooievaar is vandaag gezien op het ooievaarsnest in de Schapenweide.
Nadat de komst van de ooievaars breeduit in de lokale pers werd gemeld, is het een tijdlang stil geweest rond het nest. Maar sinds Pasen zijn de twee ooievaars terug, en zijn ze druk bezig met het bouwen van het nest. Iedere keer als een takje wordt aangevlogen gaan beiden luidkeels klepperen, waarbij de halzen gracieus naar achter gebogen worden.
Intussen is een van de ooievaars aan het broeden. Deze zit voortdurend op het nest, alleen de kop is zichtbaar.
Het tafereel is het best te volgen zittend op een van de bankjes in het laantje achter het Rosarium.
31 mei 2007
Volgens de mensen die dagelijks lange tijd doorbrengen met het observeren van het ooievaarsnest is het duidelijk -de eieren zijn uitgekomen! Een van de trouwste ooievaarsfans is Mat Janssen, die dagelijks ook met een zakje eendagskuikens en visjes langskomt om de ooievaars bij te voeren. Volgens hem zijn de eieren rond Pinksteren uitgekomen.
En inderdaad, terwijl ik met Mat sta te praten komt vader aanvliegen met een stukje prooi. Hij geeft de lekkernijen aan moeder, waarop vader wegvliegt op zoek naar meer. Daarop staat moeder op en maakt bewegingen met haar snavel naar beneden alsof ze de jonge kuikens voert. Nog niemand heeft trouwens een blik van de kuikens zelf opgevangen. Het wachten is dus op het moment dat het eerste kuiken zijn kopje over de rand steekt.
Over de exacte geboortedatum verschillen de meningen sterk. Ik houd het op de periode na Pinksteren, maar Ger van Leeuwen, die vele uren post bij het nest met een fotocamera met telelens, is daar heel stellig over. "Het was op 2 juni, tussen 5 en 7 uur 's ochtends dat de eieren uitkwamen." Een ander bericht komt van de vogelwerkgroep, die samen met een IVN natuurgids op zondagochtend 3 juni het nest bestudeerd hebben. Daar zagen ze de kuikens tussen de takken van het nest door. Gezien hun grootte waren ze beslist ouder dan een paar dagen. Ten slotte kwamen de Vrienden met het Vondelpark op 8 juni met het *breaking news* dat deze vrijdag de jongen uitgekomen waren.
Op 30 mei werd op AT5 een reportage over de ooievaars uitgezonden, waar gewezen werd op het storende gedrag van de honden die in de buurt loslopen, en ook vaak achter de eenden aan in het nauwe slootje zwemmen dat het ooievaarslandje scheidt van het drukke voetpad.
Ook werd in deze uitzending aandacht besteed aan het voedsel. Hoewel deskundigen van Artis meldden dat de ooievaars niet extra bijgevoerd hoeven te worden, neemt Mat het zekere voor het onzekere. "Als de ooievaars het voeder niet accepteren, ga ik natuurlijk niet verder met voeren", aldus Mat.
zondag 3 juni 2007
Hebben de ooievaars genoeg voedsel? Het antwoord is: VOLOP! Er zijn al meerdere mensen die het bijvoederen ter hand genomen hebben. Vrijdagavond was ik er. De vrijwilligers stonden in de rij. De eerste die ik aantrof stond er beteuterd bij. Hij had eendagskuikens gekocht, maar de ooievaar had er nauwelijks interesse voor. Anders was het met de tweede. Hij kwam met kippenhartjes. Daar had de ooievaar wel trek in, en kwam meteen aanvliegen. De ooievaar landde onverstoord tussen de verbaasde mensen en de honden, en liet zich de maagjes welgevallen.
Al snel kwam er een reiger -een echte Amsterdamse schoffie, en eiste zijn deel van de hartjes op. De reiger was duidelijk assertiever dan de ooievaar. Toen de maagjes op waren werd er niet getreurd, want in de verte was het vrouwtje met de rollator al in aantocht.
Zij begon met het kwistig rondstrooien van rundergehakt. Behalve de ooievaar en de reiger, hadden nu ook de kraaien belangstelling.
Plotseling draaide de ooievaar zijn kop om. Hij had kennelijk iets gezien waar hij meer belangstelling voor had, en vloog zonder een bedankje weg. Hij verdween achter het riet, en kort daarop vloog hij naar het nest met wat in zijn bek wat in het korte ogenblik dat wij dat zagen, een lichtgrijze rat moest zijn. Een achterlijfje met 2 pootjes waren duidelijk zichtbaar. Luid klepperend van geluk werd het beestje in het nest in stukken gehakt. (Later hoorde ik van de fotograaf die dit snel heeft weten vast te leggen -Wout Nooitgedagt, dan het slechts een polletje gras was. Het in stukken hakken van prooi is eigenlijk geen normaal gedrag van ooievaars.)
Dit doet natuurlijk de vraag oproepen of dit zo de komende weken door moet gaan. Cornelie van der Feen van de werkgroep Natuur en Milieu Vondelpark is er duidelijk over: "Natuurlijk hebben deze ooievaars genoeg te eten. Anders waren ze hier geen nest begonnen." Volgens haar is bijvoeren uit den boze. "Desnoods vliegen ze de stad uit, de polder in. Geen probleem. Ze moeten het eten toch voorverteren, dus ze kunnen een grote hoeveelheid in hun maag opslaan, en het dan terug in het nest opbraken voor de kleintjes".
Dan is het natuurlijk de vraag of het wenselijk is deze wilde ooievaars zo tam te maken dat ze praktisch uit je hand eten. Worden ze hier dan niet door een hond gegrepen, dan is dat dan zeker wel in een ander land op weg terug naar Afrika.
Het eerste spoor van de kuikens is al gezien. Geduldige mensen met een sterke kijker kunnen af en toe de kuikentjes nieuwsgierig boven de rand van het nest zien uitkijken. Maar hoeveel het er zijn weet nog niemand.
Laten we hopen dat iedereen zich een beetje kan inhouden met de beesten te overvoeren tot het ogenblik dat de kuikens groot zijn geworden, en het zou blijken dat het bijvoeren echt nodig is.
zondag 10 juni 2007
De jonge ooievaars groeien als kool. Ze zijn nu een week of twee oud, en het zijn al baldadige kleuters. Je ziet ze voortdurend fladderen in het nest, maar als er wat gebeurt steken ze nieuwsgierig hun kopjes over de rand van het nest.
...En dan is het duidelijk, velen hebben het vandaag al gezien: het zijn er drie! De kopjes zijn pluizig, de snaveltjes zwart, kort en stompig. Ma en pa vliegen af en aan met lekkere voorverteerde hapjes. Luid klepperend begroeten ze elkaar op het nest, en dan vliegt de ander weer weg op zoek naar meer. Ondertussen steken de zwarte snaveltjes diep in de krop van de ouder om het eten te bemachtigen.
Zittend vanaf de bankjes is het schouwspel goed te volgen. Vergeet je kijker niet!
woensdag 20 juni 2007
De jongen groeien als kool. Als je langs het laantje loopt zie je ze voortdurend stoeien, of klagen dat ze honger hebben. Pa of ma staat stoïcijns op een poot in het nest, en laat de jongen hun gang gaan. Soms is er een wisseling van de wacht. De een gaat dan op zoek naar voedsel, en de ander houdt dan de wacht op het nest.
Intussen gonst het onder het nest van geruchten. Zijn ze waar of niet? Ik heb het nog niet na kunnen trekken:
- Als een jong moet poepen gaat hij met zijn achterwerk aan de rand van het nest staan en spuit met grote kracht zijn behoefte over de rand.
- Prins Maurits komt regelmatig met zijn gezinnetje langs om te kijken
- Vlak daarvoor komt de Marechaussee om de dronken zwervers te verhuizen
- Zijn schoonzus heeft 5000 euro ter beschikking gesteld voor de vrijwilligers
- Als je met je bonnetje langs het stadsdeelkantoor gaat, krijg je contant uitbetaald
- Ook de Vrienden van het Vondelpark ondersteunen het bijvoeren
- De gemeente kan het maar niet eens worden over een APV die het aanlijnen van honden verplicht stelt
- Een van de ooievaars schijnt al bijna gegrepen te zijn door een hond
- De ooievaars zijn uit elkaar te houden omdat het mannetje een roze tint vlak onder de kop heeft
- Als de jongen uitvliegen en dan ook gevoerd worden, zullen ze deze winter niet op de trek gaan
woensdag 27 juni 2007
Aan de geruchtenstroom komt geen einde. Hier zijn de laatste:
- Het zijn er vier!
- Dit is het tweede ooievaarsnest in het Vondelpark dat jongen voortbrengt
- Het eerste nest was vlak na de oprichting van het park. Jaartal onbekend
- De 5000 euro gaat besteed worden aan de installatie van een webcam
- Het stadsdeel is op zoek naar een betaalde ooievaarsverzorger, sollicitaties aldaar
- De jongen worden binnenkort geringd door een deskundige van het ooievaarscentrum.
(Alle geruchten zijn niet geverifieerd, en de meeste bleken onjuist).
zaterdag 30 juni 2007
Op dit ogenblik wordt de redactie overstroomd met mails van mensen die menen vier ooievaars gezien te hebben. Als eerder had ik dit ook gehoord, maar aangenomen dat het slechts een gerucht was.
Toen ik mijn oudere foto's nog eens doornam, zag ik dat ik op 25 juni al reeds toevallig de vier jonge ooievaars gefotografeerd had. Hier is deze opname. Helaas is de foto een beetje korrelig, het is gemaakt met een simpel digitaal cameraatje en extreem vergroot.
Op de foto zie je in het midden drie kopjes van jonge ooievaars, links het vierde jong, en rechts een van de ouders. Toen ik de foto nam, zat de andere ouder op de lantaarnpaal vlak naast mij.
De laatste week echter laat het vierde jong zich niet meer zien, en het lijkt er dus sterk op dat deze het niet gehaald heeft. Op de foto hiernaast is ook duidelijk te zien dat het vierde jong veel kleiner is dat zijn drie broertjes (m/v). Met de drie overigen gaat het trouwens heel erg goed. Ze zijn nu bijna even groot als hun ouders, en alleen aan de donkere kleur van de snavel kun je ze nog goed herkennen.
zondag 29 juli 2007
Een paar dagen geleden meldde onze fotograaf Wout Nooitgedagt dat de jongen al bezig zijn met hun eerste vliegoefeningen. Hij stuurde de foto's op die hij ervan genomen heeft. Deze waren te zien in onze fotogalerij.
Vandaag, donderdag 2 augustus omstreeks 16 uur heeft het eerste ooievaarsjong het nest verlaten. Eerst hopte hij een paar keer al klapwiekend op het nest, en daarop maakte hij een mooie glijvlucht naar beneden op de houtstapel. Daar wachtten zijn ouders hem op. Ze bleven er trouwens tamelijk nuchter onder.
Een tweede jong zag het duidelijk ook zitten en deed ook voortdurend zijn oefeningen, maar uiteindelijk besloot hij toch een nachtje op het nest te blijven. Naar verwachting zullen binnenkort de andere twee hun eerste vlucht maken.
zondag 19 augustus 2007
De jongen worden steeds mobieler. Begin vorige week nam ik een kijkje bij het nest. Er was veel publiek. De juvenielen stonden rechtop in het nest, maar verder was er die dag nog niets bijzonders gebeurd. Plotseling spreidde een van de jongen zijn vleugels. Een windvlaag tilde hem op, en met een flinke vleugelslag liet hij het nest achter zich. Iedereen keek ademloos. Alleen de ouders -zittend op de houtstapel- bleven er nuchter onder. Het jong verdween achter de bomen, en kwam even later weer terug. Vloog langs de paal en verdween aan de andere kant achter de bomen. Zo maakte hij een paar achtjes, tenslotte een ererondje over het publiek en het Rosarium, en vervolgens recht op het nest af, een perfecte landing makend. Het publiek was inmiddels helemaal in extase, en applaudisseerde luid voor deze geslaagde testvlucht. De ooievaars keken verbaasd op vanwege dit plotselinge menselijk geklepper.
De rest van de week werden de juvenielen steeds mobieler. Nu is het geen verrassing meer het nest leeg aan te treffen. De jongen zijn dan aan het fourageren in de inmiddels behoorlijk verwilderde Schapenweide. Je kunt ze zien pikken in de grond, op zoek naar wormpjes en larven. Maar de hapjes van Annie en Mat blijven favoriet!
vrijdag 24 augustus 2007
De laatste paar dagen werden de juvenielen steeds zelfstandiger. Ze waren zelden nog op het nest. Onder toezicht van moeder zag men ze aan het foerageren op de Schapenweide. Ze prikten wat in de grond, en de plasjes werden volledig doorwroet. Het was al te verwachten dat dit de generale repetitie was voor een leven zonder voermensen.
De laatste melding van een compleet gezin was donderdagmorgen 10 uur, en daarna bleef het nest leeg. Alleen vader is nog even achtergebleven om de laatste zaken te regelen. Hij sleutelt nog wat aan het nest, en als Annie komt sterkt hij nog wat bij voor de lange reis.
Het plotselinge vertrek laat een grote leegte achter. Zelfs de hangouderen, die het hele proces met veel bravoure gevolgd hebben onder genot van menig blikje Euroshopper bier blijven er niet onberoerd onder. Lolle pinkt zelfs een traan weg, terwijl hij literatuur citeert over de relativiteit van het leven. We troosten ons met de gedachte dat wellicht volgend jaar de ooievaars zullen terugkomen...
zondag 26 augustus 2007
Vandaag werden er toch nog 2 ooievaars gesignaleerd. Eerder berichtten we dat een ouder met de 3 jongen op trek was gegaan. Maar vandaag zagen we een ooievaar liggend in het nest, en de ander op een zandheuveltje, niet ver daarvandaan. Of we hier te maken hebben met 2 volwassenen, of een volwassene en een jong is nog niet bekend.
zondag 02 december 2007
De meldingen over een tweede ooievaar stromen binnen bij de redactie. En inderdaad, regelmatig is het paar te bewonderen foeragerend op de weide rond hun nest.
De vraag komt natuurlijk op of dit het herenigd ouderpaar is. Is moeder teruggekeerd uit Afrika nadat het de kinderen weggebracht heeft, terwijl vader het nest bewaakte? Of is de tweede ooievaar een toevallige passant die een partner zoekt voor de eenzame en koude winterdagen? Of gaat het verhaal de ronde dat Annie de ooievaars in het Vondelpark blijft doorvoeren, zodat het hier goed vertoeven is? Of is deze tweede ooievaar Guus, de ontrouwe macho en de vader van het eerste nest, die weer op zoek is naar een nieuwe relatie?
Geplaatst door Mat Janssen, Op 29-12-2007: Vreemdganger
"Onze tweede ooievaar is een vreemdganger en niet het vrouwtje dat van de zomer zo braaf voor drie jongen heeft gezorgd. Het is normaal dat van de volwassen ooievaars ongeveer dee helft in Nederland blijft overwinteren en standvogel wordt. De jongen vertrekken altijd meteen na het broedseizoen naar het overwinteringsgebied. In ons geval Spanje en Marokko. Ze blijven daar een jaar over en komen daarna terug naar de plek waar ze geboren zijn. Het vrouwtje komt in de lente al terug.
Het zou leuk zijn als we meer over onze nieuwe gast zouden weten. Hij of zij heeft een ring om. Zou het mogelijk zijn dat een van onze fotografen of iemand met een sterke verrekijker probeert uit te vinden welke nummer op de ring staat? Het nummer is een paar maal verticaal in de ring gegraveerd. Als iemand het nummer aan mij door zou kunnen geven dan kan ik via het landelijk project achterhalen wat de herkomst van de vogel is en mogelijk ook of het een mannetje of een vrouwtje betreft. Het belooft natuurlijk een goed perspectief voor het volgend jaar.
Van het landelijk project is me aangeraden om te proberen te organiseren dat er een de rand van de stad b.v. het Twiske enige nestpalen bijgeplaatst worden. De over twee jaar terugkerende jonge vogels gaan dan waarschijnlijk daar nestelen. Ze kunnen ter plekke zelf voer zoeken in de omgeving. Bijvoeren is dan niet nodig. In het Vondelpark kan nog en tweede nest komen uit educatieve overwegingen. Bijvoeren mag alleen gedurende het broedseizoen en liefst door een vaste verzorger op de weiden zodat de dieren niet door bezoekers gevoerd worden. Mocht het van de winter erg gaan vriezen dan mogen ze een beetje bijgevoerd worden. Anders is dit niet nodig.
Het is niet verstandig dat de Vereniging Vrienden van het Vondelpark bezoekers oproept om de dieren bij te voeren. Ooievaars zijn heel goed in staat om voor zich zelf te zorgen. In geval van een lange vorstperiode zullen de zelfde verzorgers als van de zomer ervoor zorgen dat de dieren niets te kort komen. Dat Anne pa ooievaar met wie ze inmiddels goede vriendjes is geworden af en toe nog een lekker hapje toestopt is wel een beetje stout maar kan geen kwaad. Ooievaars zijn wilde vogels die wel als cultuurvolgers plekken opzoeken waar mensen verblijven. Ze vinden hun voer in weiden, natuurgebieden en brak liggende terreinen. Het zijn in feite roofvogels net zoals valkjes e.d. Als iedereen de dieren gaat voeren alsof het eendjes zijn staan ze binnenkort bij de Febo net zoals nu al het geval is met de reigers. Behalve dat dit onnatuurlijk is gaat de gezondheid van de populatie erdoor achteruit."
Geplaatst door Willem van der Waal, Op 07-01-2008
"Vrijdag 4 januari 2008. In het Vondelpark een ongeringde Ooievaar gezien. En maar wachten! En ja hoor, tegen schemer kwam daar dus een tweede Ooievaar aan. Klepperend en wel. De op het nest landende Ooievaar bleek een ring om de zijn tibia te hebben. Nu nog aflezen en dat lukte na en tijdje, want in de schemer valt het niet mee. En wat denk je? Is het een bekende Artis Ooievaar. De overspelige nazaat van de nog steeds vermiste Guus. Zo vader zo kind."
Foto's zijn gemaakt door de eigen redactie en Wout Nooitgedagt
