Vondelpark: 25 januari 2009

Sinds ongeveer 2007 wordt in het dusver ontoegankelijke Schapenweide en Koeweide een natuurpad ontwikkeld. Jarenlang was dit gebied een monocultuur, een grasweide waar af en toe wat dieren op te zien waren. In het verre verleden waren dat schapen en koeien, maar recentelijk waren er ook paarden. Ook is er een tijdlang een lama gehuisvest.

Toen alle dieren verhuisd waren, begon het gebied te verruigen, en al snel werd het een klein ecologisch paradijsje. Martin Melchers, Stadsecoloog, was de eerste die de bijzondere ontwikkeling in deze gebieden waarnam. Het begin was rond 2000, en vanaf die tijd gingen de ontwikkelingen snel. Er werd een plan opgezet om dit gebied open te stellen, maar dan wel zo dat het niet meteen onder de voet gelopen zou worden. Samen met het Wijkopbouwcentrum Vondelpark Concertgebouwbuurt werd de Werkgroep Natuur Vondelpark opgericht, bestaande uit vrijwilligers, die de opdracht kregen het gebied te ontwikkelen voor kleinschalige natuureducatie. Met Martin Melchers, samen met de landschapsarchitect voor het Vondelpark, Quirijn Verhoog en Cornelie van der Feen namens de Werkgroep werd een plan opgezet. Een kaart van het plan van inrichting ziet u helemaal onderaan dit artikel.
De coördinatie van werkzaamheden van de Natuurwerkgroep is nu in handen van Bart Nooij (Contact).

Het Natuurpad loopt door de Schapenweide en de Koeweide, en de verbinding ertussen. Op de Schapenweide (tegenwoordig ook vaak de 'Ooievaarsweide' genoemd) loopt het pad ruwweg lang het water, komt voorbij de paddenpoel en een tweede nog te graven poel, verderop langs de ooievaarspaal, en verder vlak langs de eilandjes, de hoek met de kastanjes en weer terug naar het toegangshek.
Dan komt het pad over openbaar terrein, volgt het water naar de Hulstbrug, langs de nog te vormen natuurspeelplaats, de ecologischse oevers naar de Brandbrug (tegenover ingang Frederiksstraat), en buigt dan om naar de ingangspoort van de Koeweide.
Over de koeweide (de weide bij de Amstelveense weg) gaat het pad verder door het hoge riet langs de beide paddenpoelen, langs de knotwilgen, het hoekje met de bomen -door Jac. P. Thijsse genoemd 'de hoogte' en uitgebreid beschreven- langs de paardendrinkplaats en vervolgens langs de sloot door het riet terug naar het toegangshek.

Martin Melchers heeft een plan opgesteld om het pad ecologisch verder te ontwikkelen. De vrijwilligers van de Werkgroep Natuur Vondelpark zijn al vanaf begin 2008 bezig met de uitwerking van het plan.
Op het plan staan het graven van een extra paddenpoel op de Schapenweide, plantenmilieutjes maken door op verschillende plekken de grond te verarmen met zand, of de beplanting af te plaggen, het maken van een holle weg op de Schapenweide langs de eilandjes, het aanplanten van waardplanten en voedselplanten voor vlinders en vogels, het maken van takkenrillen als vluchtplaats voor kleine dieren, de dode bomen aantrekkelijk maken voor spechten en insecten, het metselen van muurtjes met veel gaten en sleuven voor amfibieën en kleine zoogdieren, maar ook voor kalkminnende planten zoals de varen, en het oprichten van boomstammenstapels. In de stammen worden dan gaten geboord die dienen als insectenhotel. Verder worden er nestkasten opgehangen en egelkasten geplaatst.
Er is ook een plan op een van de eilanden een zandheuvel aan te leggen waarin de ijsvogel -een regelmatig terugkerende bezoeker- een nestplaats in aan kan leggen.

De vrijwilligers zorgen dan verder voor het onderhoud van het natuurpad, het pad zal gemaaid moeten worden, de poelen schoon gemaakt, nestkasten onderhouden, en de plantenmilieutjes verzorgd.
Daarnaast verzorgen de vrijwilligers excursies voor volwassenen, en een spannend natuur-educatief programma voor de schoolkinderen in de buurt. Voor de laatste groep staat een speur-opdrachtenroute op het programma, en ook is er ruimte om te vissen met een visnet in de poelen, insecten en kleine zoogdieren te vangen in diervriendelijke vallen, en op zoek te gaan naar bijzondere planten, orchideeën zullen er zeker komen.
Het Natuureducatief Centrum heeft een programma, dat door enkele natuurgidsen van het IVN worden uitgewerkt tot een leerzame opdrachtentocht dat speciaal geschikt is voor deze omgeving.

Grotere projecten die niet helemaal aan de vrijwilligers worden overgelaten zijn het graven van een nieuwe paddenpoel, het visvrij maken van de andere poelen, het construeren van een natuurspeelplaats, het aanleggen van ecologische oevers, en enkele voorzieningen voor de paarden op de Koeweide (zoals een schuilplaats). De smalle sloten rond de weides moeten visvrij worden gemaakt, en roosters geplaatst zodat ze niet terugkomen. Deze werkzaamheden worden door de vaste hoveniers van het Vondelpark gedaan, en af en toe zal Watergroen van de partij zijn.

Als het plan zijn voltooiing nadert, zullen er zich vanzelf nieuwe soorten gaan vestigen. Martin Melchers heeft alvast een inventarisatie gemaakt van nieuwe soorten die te verwachten zijn: Zoogdieren (zoals de bosmuis), libellen (paardenbijter), dagvlinders (kleine vos), sprinkhanen (grote groene sabelsprinkhaan), amfibieën (gewone pad, bruine en groene kikker), mollusken (segrijnslak), vogels (meerkoet en wilde eend), flora (orchideeën), en verder vele soorten pissebedden, miljoenpoten, duizendpoten, watervlooien, waterwantsen, waterroofkevers, rugzwemmers, schaatsenrijders, en diverse nieuwe soorten vissen.

Kaart van het Natuurpad. Blauw is het publiek gedeelte, rood is normaal niet toegankelijk. Klik op een marker voor meer informatie.

Center, view and zoom of the map

GMap

ll=52.357030,4.86503&icolor=900 : Ooievaarsnest Schapenweide

GMap

ll=52.355500,4.857523&icolor=900 : IJsvogelwand Koeweide

GMap

ll=52.356771,4.86469&icolor=900 : Paddenpoelen Schapenweide

GMap

ll=52.356011,4.859347&icolor=900 : Paddenpoelen Koeweide

GMap

ll=52.356896,4.860592&icolor=090 : Natuurlijke oevers

GMap

ll=52.356634,4.866042&icolor=900 : Vleermuizen en Bijenverblijfplaats

GMap

ll=52.356817,4.862351&icolor=090 : Natuurspeelplaats